05 april 2014

Bellevue-mannetjes verneukt

De beslissing om Bellevue geheel biologisch te maken, leidt tot nieuwe avonturen.

Eind maart is Pascal aan de lijn. Het is urgent. ‘We gaan een nieuw middel inzetten tegen de Ver de la grappe,’ zegt de regisseur. ‘Het scheelt spuitbeurten tegen deze schadelijke vlinder en het verhoogt op termijn de natuurlijke weerstand van de planten. Maar je moet vóór 8 april 4500 capsules in de wijngaard komen ophangen. Blokkeer een weekend en boek een vliegtuig,’ gebiedt de regisseur.

Dus staan we 2 april in een bulderende wind in de wijngaard. Het middel in kwestie zijn feromonen, signaalmoleculen waarmee in ons geval vrouwtjesvlinders Eudemis hun mannetjes lokken.

Het onooglijke motje is bepaald geen onschuldige fladderaar. Begin april is de eerste generatie geslachtsrijp. De vlindertjes leven circa 5 weken en planten zich voort op de wijnstronken en wijnbladeren.

Dat is allemaal nog tot daaraan toe, maar de derde generatie legt eieren op de rijpe druiven, ergens in augustus. De rupsjes die daaruit voortkomen, boren zich in de druiven en prikken ze lek. Soms zitten er wel dertig rupsen in een druiventros. Niet alleen gaat kostbaar sap verloren, erger is dat grijze schimmel (Botrytis) op het suikerrijke vocht afkomt en hele trossen aantast.

Chemieconcerns als BASF hebben met spectometrisch onderzoek de verantwoordelijke moleculen van de feromonen vastgesteld en het spul vervolgens nagemaakt. ‘De vrouwelijke geur verdampt met minieme hoeveelheden door de plastic capsules heen, waardoor mannetjes denken dat ze kunnen paren. Ze raken compleet in de war door deze confusion sexuelle,’ legt Emmanuel Robert uit. Als specialist van de coöperatie Arterris raadt hij deze methode aan voor wijngaarden als Bellevue, die geïsoleerd liggen en niet onder invloed staan van conventionele producten van naburige wijngaarden. ‘Na enkele jaren neemt de natuurlijke weerstand van de plant toe, zo blijkt uit onderzoek in Duitsland,’ weet Emmanuel.

De capsules moeten ongeveer om de vier planten aan het ijzerdraad worden geclipt. Aan de buitenste rij brengen we een dubbele dosis aan. Om de mannetjes al in de bosrand in verwarring te brengen, hangen we de seksdozen ook in de takken van ceders en eiken. Het lijkt alsof we een speurtocht uitzetten voor een kinderfeestje.

Met zijn tweeën is de klus in een goede dag werken geklaard. De eerste biologische noviteit op Bellevue is een feit. De capsules blijven werkzaam tot begin oktober.

Er is wel een nadeel, zegt Emmanuel. ‘In de winter moet je tijdens de snoei de capsules eraf halen, want het plastic breekt niet af.’